Kiedy 12 lat temu przyjechałam ze znajomymi do Czarnogóry na "rowerowe wakacje", byłam przekonana, że jest to absolutnie najgorszy kraj na rower. Nawet na wybrzeżu było bezlitośnie górzyście i stromo, a niemiłosierny upał sprawiał, że nawet z kilkukilometrowej przejażdżki po bułki do sklepu wracałam spocona jak świnia.
Jednak kilka lat później wróciłam na Bałkany z o wiele lepszą kondycją i sakwami i spojrzałam na wymagający teren, dziką przyrodę i wymagające podjazdy z zupełnie innej perspektywy.
Po przejechaniu rowerem Bośni, Albania, Chorwacja, Macedonii i Słoweniaprzyszedł czas na ponowne zmierzenie się z Czarnogórą. Tym razem malownicze szczyty Durmitoru i kręte górskie drogi sprawiły, że straciłam głowę.
Czarnogóra rowerem - dla kogo?
Czarnogóra to jeden wielki plac zabaw dla rowerzystów, którzy szukają przygody i wyzwań z dala od popularnych szlaków.
Ten niewielki kraj oferuje idealną mieszankę adrenaliny i spokoju oraz wyjątkową różnorodność krajobrazów, z krystalicznie czystymi jeziorami, skalnymi turniami czy dramatycznymi klifami niemal za każdym rogiem.
Jeśli więc idealna wyprawa rowerowa oznacza dla zmagania z wymagającymi podjazdami, pędzenie w dół po krętych drogach i przemierzanie dzikich gór, Czarnogóra może ci zaoferować wszystko, czego potrzebujesz. A po ciężkich dniach w górach możesz w nagrodę wygrzać się na pięknych plażach czy wziąć orzeźwiającą kąpiel w Adriatyku!
Najlepsze trasy rowerowe w Czarnogórze
Trasa TT1 - Słodko-Słono (Salty and Sweet)
550-kilometrowa trasa TT1 Salty and Sweet zabierze cię w najpiękniejsze zakątki Czarnogóry. Z średniowiecznego nadmorskiego Herceg Novi, przez góry Orjen i Durmitor dojedziesz do starej stolicy kraju - Cetinje.
W górach Lovcen znajdziesz jeden z najważniejszych symboli narodowych Czarnogóry - mauzoleum Niegosza, biskupa i władcy kraju, którego szczątki spoczywają na wysokości 1657 m n.p.m. Stamtąd jest już tylko z górki. Na 25 serpentynach nie warto się śpieszyć - lepiej nacieszyć się niesamowitymi widokami Zatoki Kotorskiej.
Trasa Salty and Sweet wymaga dobrej kondycji fizycznej (codziennie musisz się nastawić na sporo podjazdów) i doświadczenia, ze względu na długie odcinki z dala od cywilizacji. Zalecana jest jazda w grupie i z jak najlżejszym bagażem. Przed ruszeniem w góry koniecznie sprawdź też prognozę pogody i dostosuj swoje plany do warunków.
Więcej informacji na temat trasy znajdziesz na tej stronie.
Pętla wokół Kority
Jeśli szukasz jednodniowej trasy rowerowej z Podgoricy, panoramiczna droga dookoła Kority to świetna opcja. 67-kilometrowa pętla przebiega obok starożytnej twierdzy Medun i przez urokliwe górskie wioseczki. Widoki zapierają dech w piersiach: spodziewaj się wąwozów, kanionów a w pogodne dni może nawet uda ci się w oddali zobaczyć Jezioro Szkoderskie.
Najwyższy punkt trasy leży na wysokości 1400 m. Czeka cię więc niemały podjazd. Na szczęście spektakularne widoki i historyczne zabytki po drodze powinny skutecznie odwrócić twoją uwagę od obolałych nóg.
Więcej informacji na temat pętli wokół Kority znajdziesz tutaj.
Pętla wokół Durmitoru
Pętla wokół Durmitoru to prawdopodobnie najlepsza jednodniowa trasa w Czarnogórze, która w dodatku nadaje się na rower szosowy. Z najwyższym punktem (przełęcz Sedlo) powyżej 1900 metrów n.p.m. Durmitorska Pętla nie rozczaruje nawet najbardziej zagorzałych górali.
Niekończące się krajobrazy
Niekończące się krajobrazy to kolejna górska trasa, która nadaje się dla poszukiwaczy wyzwań i najlepszych widoków w Czarnogórze. Z ponad 8200 metrami podjazdów na 418 kilometrach, trasa Niekończących Się Krajobrazów wymaga nie lada formy. Ale jest warto! Po drodze czekają cię niekończące się pastwiska, majestatyczne szczyty Durmitoru, piękne kaniony (Komarnica i Nevidio) oraz kosmiczne krajobrazy Sinjaviny.
Trans Dinarica
Trans Dinarica zabierze się do najpiękniejszych zakątków Czarnogóry. 94 % trasy przebiega na drogach utwardzonych, dzięki czemu można ją pokonać także rowerem szosowym.
Nie musisz się także martwić samochodami. Poza krótkimi odcinkami na głównych drogach, przez większość czasu jedzie się bocznymi dróżkami, na których ruch jest minimalny.
Ja miałam przyjemność przejechania trasy Trans Dinarica z Podgoricy, przez Durmitor do granicy z Bośnią i Hercegowiną. Praktycznie każdy kilometr przebiegał w otoczeniu niesamowitych krajobrazów i mogę nawet pokusić się o stwierdzenie, że była to jedna z najpiękniejszych tras rowerowych, jakie kiedykolwiek przejechałam.
Trasy Eurovelo w Czarnogórze
Czarnogórski odcinek Eurovelo 8 wiedzie przez Herceg Novi, Tivat, Cetinje i Virpazar aż do granicy z Albanią. Niestety większość trasy jest nadal nieukończona i nierzadko zdarza się, że jedzie się po ruchliwych i mało bezpiecznych drogach.
Dlatego moim zdaniem lepiej wybrać którąś z tras wymienionych przeze mnie wcześniej.
Jak dojechać do Czarnogóry z rowerem?
Samolotem
Do stolicy Czarnogóry, Podgoricy, możemy tanio dolecieć z takich polskich miast jak Gdańsk, Kraków, Warszawa, Wrocław i Katowice.
Ja za lot z Gdańska zapłaciłam 400 zł wraz z rowerem (rezerwując lot zaledwie dwa tygodnie wcześniej).
Pociągiem
Jeśli nie lubisz latać, możesz spróbować dostać się do Czarnogóry pociągiem. Będzie to jednak nie lada wyzwanie i czeka cię sporo przesiadek. Lepszą opcją może okazać się Flixbus (np. z Krakowa przez Budapeszt do Belgradu). Z Belgradu warto pojechać widokową trasą kolejową do Baru (więcej informacji znajdziesz tutaj). Musisz jednak spakować rower do torby, ponieważ Serbskie Koleje nie zezwalają na przewóz rowerów na liniach międzynarodowych.
Promem
Połączenie promowe między Włochami i Czarnogórą (Ancona-Bar i Bari-Bar) obecnie zostało zawieszone. Jeśli planujesz większą wyprawę po Europie i planujesz po drodze do Czarnogóry odwiedzić Włochy, możesz skorzystać z promu z Bari do Durres w Albania.
Rowerem
Jeśli całą drogę z Polski do Czarnogóry pokonujesz rowerem, pamiętaj, że kraj ten nie należy do strefy Schengen. Granicę możesz przekroczyć rowerem na większości przejść granicznych otwartych dla samochodów za okazaniem paszportu lub dowodu osobistego.
Wypożyczalnie rowerów w Czarnogórze
Monte Mare Travel to wypożyczalnia rowerów w Podgoricy. Rower górski kosztuje 25 euro za dzień (firma oferuje zniżki w przypadku dłuższego okresu wypożyczenia). Rowery nie są jednak wyposażone w bagażniki.
Jeśli twoje nogi potrzebują małego wsparcia na ostrych czarnogórskich podjazdach, warto rozważyć wypożyczenie roweru elektrycznego, na przykład od firmy Durmitor Adventure. Firma oferuje także wycieczki rowerowe z przewodnikiem.
Ukształtowanie terenu
Jak wskazuje sama nazwa, Czarnogóra jest bardzo górzysta. Nawet trzymając się wybrzeża, nie unikniesz stromych podjazdów. Jeśli idealne rowerowe wakacje oznaczają dla ciebie lekkie i przyjemne wycieczki po płaskim, Czarnogóra może nie być dla ciebie najlepszym kierunkiem.
Jeśli z kolei szukasz wyzwania i lubisz urozmaicenie krajobrazu i dziką przyrodę, wyjazd rowerem do Czarnogóry będzie dla ciebie wspaniałą przygodą.
Drogi rowerowe i bezpieczeństwo na drogach
Osobne drogi dla rowerów są w Czarnogórze, ale spokojnie znajdziesz boczne drogi, na których ruch samochodowy jest niewielki. Warto unikać głównej szosy wzdłuż wybrzeża, na której, zwłaszcza latem, natężenie ruchu jest ogromne i jazda rowerem może być niebezpieczna, zwłaszcza latem.
Czarnogórscy kierowcy są dosyć temperamentni i nie do końca przyzwyczajeni do rowerzystów, więc warto zachować szczególną ostrożność na bardziej ruchliwych drogach.
Przewóz roweru pociągiem w Czarnogórze
Przewóz rowerów jest dozwolony w większości pociągów w Czarnogórze. Bilet na rower kosztuje 4 euro.
Bilety nie są dostępne online, można je nabyć tylko w kasach na dworcu.
Rozkład znajdziesz na stronie Kolei Czarnogórskich.
Pogoda
Najlepszy czas na rowerowy wyjazd do Czarnogóry to okres od maja do września.
Wczesną wiosną niektóre przełęcze górskie mogą nadal być zamknięte ze względu na zalegający śnieg a temperatury mogą być dosyć chłodne na noclegi pod namiotem.
Kwiecień i maj mogą być jednak najlepszą porą na odkrywanie wybrzeża, które latem jest raczej zatłoczone i zdecydowanie zbyt upalne na jazdę rowerem.
Dla mnie najlepszą porą na rower w Czarnogórze jest wrzesień. Temperatury nadal są przyjemne, ale w górach powoli zaczynają się pojawiać jesienne barwy. Trzeba się jednak liczyć z tym, że może nam się trafić parę deszczowych dni.
Podczas rowerowych wycieczek po Czarnogórze najlepiej być przygotowanym na każdą możliwą pogodę. Nie zapomnij kurtki przeciwdeszczowej oraz ciepłego śpiwora, jeżeli zamierzasz spać pod namiotem w górach.
Camping w Czarnogórze
Oficjalnie spanie na dziko w Czarnogórze jest niedozwolone, ale jeśli rozbijesz się gdzieś na odludziu i będziesz zachowywać się dyskretnie, nikt się nie przyczepi. Nie rób tego w najbardziej turystycznych rejonach, na plażach i w sprawdź zasady obowiązujące na terenie parków narodowych.
W Czarnogórze znajduje się mnóstwo campingów i pól namiotowych, a ceny są umiarkowane. Ja zazwyczaj płaciłam około 10 euro za noc (często płaci się za osobę i za namiot, więc jeśli w namiocie śpi więcej niż jedna osoba, zazwyczaj jest taniej).
Z doświadczenia mogę polecić Camping Titograd koło Podgoricy. Widoki były tam niesamowite, obok płynęła rzeka, prysznice i toalety były czyściutkie a jedzenie w barze znakomite. Polecam też camping Eko Selo Jugoslavija po drodze z Trsy do granicy z Bośnią i Hercegowiną.
Noclegi
Jeśli dobrze zaplanujesz trasę, możesz wybrać się na rowerowy wypad do Czarnogóry bez sprzętu biwakowego. Znalezienie pensjonatu czy hotelu w górskich miasteczkach czy nadmorskich resortach nie jest trudne, nawet bez wcześniejszej rezerwacji. Czasami trafiają się także górskie chaty (katun) w górach pomiędzy miejscowościami. Niektóre z nich oferują noclegi i posiłki.
Pieniądze
W Czarnogórze obowiązującą walutą jest Euro. Koniecznie miej ze sobą zapas gotówki. Na prowincji często niełatwo o bankomat a płatności kartą nie zawsze są akceptowane w pensjonatach czy lokalnych restauracyjkach.
Większość bankomatów pobiera także opłatę za wypłaty z użyciem zagranicznej karty. Ja korzystałam z Revoluta wszystkie bankomaty, które sprawdziłam w Zabljaku pobierały opłaty w wysokości około 5 euro.
Jedzenie i dostęp do wody
W Czarnogórze odległości między miejscowościami, szczególnie w górach, są spore. Dlatego koniecznie miej ze sobą zapas jedzenia i wody.
Jeśli chodzi o lokalną kuchnię, koniecznie spróbuj burka (ten placek nadziewany najczęściej serem to idealna przekąska) oraz cevapi (grillowane mięso). Czarnogórska kuchnia jest tradycyjnie bardzo mięsna, ale większość restauracji ma w menu coś wegetariańskiego (np. grillowane warzywa czy ser).
Przy drodze czasami znajdują się źródełka czy fontanny z pitną wodą. Jednak w Czarnogórze było ich nieco mniej niż w innych bałkańskich krajach.
Internet i karty SIM
Czarnogóra nie należy do Unii Europejskiej, więc nie można tam korzystać z telefonu na zasadzie Roam-like-at-home - bez dodatkowych opłat za połączenie i roaming danych.
Jeśli chcesz mieć łączność ze światem unikając porażającego rachunku za telefon po powrocie z Czarnogóry, zainwestuj w lokalną kartę SIM.
Możesz kupić ją na lotnisku w Podgoricy lub w kioskach w miastach na terenie całego kraju. Przykładowo T-Mobile oferuje pakiet 500 GB ważny przez 15 dni w cenie 15 euro.
Podczas mojego ostatniego wyjazdu zależało mi na czasie i chciałam uniknąć zachodu z instalowaniem fizycznej karty SIM. Zdecydowałam się więc na kartę eSIM firmy Airalo. W przypadku krótkiego pobytu i jeśli nie potrzebujesz dużego pakietu danych ta opcja jest wygodniejsza i dużo bardziej się opłaca (1GB na siedem dni kosztuje 4,50 euro, 2 GB na 14 dni kosztuje 7,50 euro).
Jeśli podróżujesz po całych Bałkanach, inny operator eSIM, Yesimma specjalny pakiet Bałkański. W cenie 15 euro za 30 dni (z pakietem 5 GB) unikniesz zmieniania karty SIM za każdym razem, gdy przekraczasz granicę.
Podczas mojego przejazdu z Podgoricy, przez Durmitor do Bośni miałam świetny sygnał prawie przez cały czas. Mimo wszystko polecam jednak pobranie map offline, tak by oszczędzić dane i mieć dostęp do map nawet bez zasięgu.
Źródła
- Montenegro Biking - świetna strona, na której znajdziesz mnóstwo polecanych tras rowerowych w Czarnogórze
- Trans Dinarica - oficjalna strona trasy Trans Dinarica, na której możesz zakupić pakiet nawigacyjny dla poszczególnych krajów. Znajdziesz tam także mnóstwo przydatnych wskazówek na temat podróżowania rowerem po Czarnogórze i innych bałkańskich krajach.
Polski 
English