Najlepsze wędrówki na Malcie i Gozo

Większość turystów odwiedza Maltę ze względu na słoneczne plaże, lazurowe zatoczki i bogatą historię. Jednak ta śródziemnomorska wyspa ma wiele do zaoferowania także miłośnikom pieszych wędrówek. Widowiskowe klify, ukryte doliny, starożytne ruiny i urocze kapliczki - dzięki tej wyjątkowej mieszance natury i kultury piesze wycieczki na Malcie są ekscytującą przygodą.

Przez ostatnie lata spędziłam na Malcie łącznie kilka miesięcy. Miałam więc sporo okazji by odkryć najciekawsze i najdziksze szlaki piesze na wyspie. W tym artykule znajdziesz nie tylko te najpopularniejsze trasy, ale także kilka miejsc, do których masowa turystyka jeszcze nie dotarła.

Piesze wędrówki na Malcie - informacje praktyczne

Pogoda

Malta słynie z ponad 300 słonecznych dni w roku. Niekiedy bywa tu jednak zbyt słonecznie. Latem temperatury często przekraczają 35 stopni, a wysoka wilgotność sprawia, że nawet najmniejsza aktywność na zewnątrz wyciska z człowieka siódme poty.

Jeśli wybierasz się na Maltę latem, zamiast pieszych wędrówek wybierz pływanie, nurkowanie czy kajaki. Jeśli koniecznie chcesz pochodzić po wyspie, zaplanuj wędrówkę o świcie, zanim zrobi się nieznośnie gorąco.

Przez resztę roku warunki do pieszych wędrówek są wręcz idealne. Od listopada do stycznia możesz spodziewać się pojedynczych dni z intensywnymi opadami deszczu, ale przez większość czasu pogoda jest bardzo przyjemna. Według mnie najlepszy czas na spacery po Malcie to zima i wiosna, od stycznia do kwietnia, kiedy wszędzie jest zielono.

Co spakować na pieszą wycieczkę na Malcie

Oto lista rzeczy, których absolutnie nie możesz zapomnieć:

• Krem z filtrem. Słońce na Malcie jest dużo intensywniejsze niż w Polsce. Ja nie ruszam się z domu bez filtra SPF 50.
• Czapka z daszkiem lub kapelusz
• Solidne górskie buty. Większość tras, które opisałam przebiega przez skaliste tereny. Nie potrzebujesz wysokich butów za kostkę, ale koniecznie wybierz buty, które stabilnie trzymają stopę i zapewniają dobrą przyczepność.
• Strój kąpielowy: po wędrówce warto schłodzić się w morzu
• Woda i elektrolity: weź ze sobą przynajmniej dwa litry wody i rozpuszczalne elektrolity, żeby zapobiec odwodnieniu.
• Przekąski.

Transport

Transport publiczny na Malcie

Wydawałoby się, że jako niewielki i jeden z najgęściej zaludnionych krajów na świecie Malta powinna mieć idealny transport publiczny. Niestety, na Malcie panuje silna kultura samochodowa a autobusy często tkwią w korku lub są zatłoczone.

Mimo to na start większości opisanych przeze mnie wędrówek da się dojechać autobusem. Nigdy nie zakładaj jednak, że transport publiczny będzie punktualny i uwzględnij opóźnienia w swoich planach.

Połączenia znajdziesz używając Google Maps lub aplikacji Tallinja. W tej drugiej możesz śledzić autobusy w czasie rzeczywistym, choć ze względu na nieprzewidywalny ruch na drogach, przewidywany czas przyjazdu często jest nierealistyczny. W aplikacji Tallinja znajdziesz też powiadomienia o ewentualnych zmianach tras.

Bilet autobusowy kosztuje 2,50 euro i jest ważny przez dwie godziny.

Turystom opłaca się zazwyczaj kupno karty Explore Card. Za 25 euro (7 euro dla dzieci poniżej 10 lat) możesz bez ograniczeń korzystać z autobusów przez tydzień.

Uber, Bolt, eCabs

Jeśli zależy ci na czasie, skorzystaj z Ubera lub Bolta. Ceny na Malcie są całkiem przystępne, a kierowców nie brakuje, więc zazwyczaj można złapać podwózkę w kilka minut.

Wynajem samochodu

Jeśli wolisz niezależność, wypożycz samochód na lotnisku. Pamiętaj jednak, że maltańscy kierowcy są dość temperamentni, a na drogach jest zdecydowanie zbyt wiele samochodów. Nie zapomnij też, że obowiązuje ruch lewostronny.

Noclegi

Jeśli zależy ci na pięknej przyrodzie i spokoju, unikaj regionu centralnego (Valletta, Sliema, St Julians). Poniżej kilka przykładowych noclegów na Malcie z dobrym dostępem do szlaków pieszych i pięknymi widokami.

Źródła

Więcej inspiracji i informacji o pieszych wycieczkach na Malcie znajdziesz na kanale YouTube Pierre'a Farrugii

Więcej szlaków pieszych na Malcie znajdziesz w tych książkach:

Walking on Malta, Paddy Dillon (Ebook) Malta 10 Great Walks by Emmet Mc Mahon (Ebook)

Najlepsze szlaki piesze na Malcie

Na wszystkie trasy opisane w tym artykule da się dotrzeć autobusem. Czasami trzeba jednak dołożyć trochę kilometrów z przystanku, nie zawsze najpiękniejszą trasą.

Klify Dingli i Ghar Lapsi

Spacer z widokiem na klify Dingli to jedna z najpopularniejszych aktywności na Malcie. Nic dziwnego - widoki z najwyższego punktu na wyspie zapierają dech w piersiach. Klify wznoszą się na wysokość 200 metrów a w oddali widać malowniczą wysepkę Filfla.

Wzdłuż trasy znajdziesz mnóstwo historycznych zabytków, takich jak kaplica Marii Magdaleny czy pozostałości osady z epoki brązu.

Większość turystów ogranicza się do spaceru wzdłuż klifów Dingli. Moim zdaniem warto go jednak przedłużyć i zakończyć kąpielą w Ghar Lapsi, przepięknym naturalnym basenie. Otoczona klifami zatoka Ghar Lapsi to także jedno z najlepszych miejsc na zachód słońca.

Victoria Lines

Szlak Victoria Lanes jest także znany jako Wielki Mur Maltański. Przebiega on wzdłuż zespołu fortyfikacji i infrastruktury obronnej zbudowanych by bronić południowe miasteczka i porty w przypadku inwazji nadciągającej przez otwarte równiny na północy wyspy.

Niestety przejście całego szlaku Victoria Lines jest obecnie niemalże niemożliwe. Szlak z Mosty do Naxxar został zniszczony i jedyną alternatywą jest spacer ruchliwymi ulicami.

Dlatego większość wędrowców dzieli trasę na dwie części: z Kuncizzjoni do Mosty i z Fortu Madliena do Naxxar. Jeśli masz czas tylko na jedną część, wybierz tę pierwszą. Oferuje ona ciekawsze widoki i lepiej zachowane fortyfikacje.

Victoria Lines: z Kuncizzjoni do Mosty

Już od początku trasy widoki nie zawodzą: możesz podziwiać zatokę Golden Bay i odległe klify na Gozo. Im dalej w las, tym więcej historycznych zabytków - od brytyjskich fortów, przez jaskinie aż do imponującego mostu obronnego, zwanego też Wielkim Murem Maltańskim. Po drodze miniesz także Dwejra Lines, których bujnie zarośnięty okop jest jednym z najbardziej zielonych miejsc na Malcie.

By dotrzeć do Mosty musisz przejść przez ruchliwą szosę w miejscu zwanym Falka Gap. Niestety nadal nie zbudowano tam bezpiecznego przejścia dla pieszych, trzeba więc zachować dużą ostrożność.

W Moście koniecznie odwiedź bazylikę, która słynie z trzeciej największej niepodpieranej kopuły na świecie. Podczas drugiej wojny światowej kopuła uniknęła zniszczenia po tym jak niemiecka bomba powietrzna przebiła ją spadając na setki ludzi czekających na nabożeństwo. Bomba nigdy nie wybuchła, co wielu starszych Maltańczyków wciąż postrzega jako cud.

Victoria Lines: od Fortu Madliena do Naxxar

Dla osób nocujących w centralnym regionie Malty ta część szlaku Victoria Lines jest łatwiej dostępna transportem publicznym. Z nadmorskiego miasteczka Pembroke czeka cię podejście do Fortu Madliena, który nadal jest świetnie utrzymany i w którym do dziś odbywają się szkolenia Korpusu Ratunkowego Świętego Jana.

Dalej szlak wiedzie wąską, zarośniętą ścieżką wzdłuż muru. Po przejściu kamiennego mostu czeka cię ostre podejście do miejsca zwanego Wierzchołkiem Świata (Top of the World) Ghaghur. Stamtąd rozpościera się piękna panorama wyspy. Znajdziesz tam także stoliki i ławeczki.

Ostatnia część trasy to prawdziwa uczta dla oczu, z widokami na piękną dolinę Wied Anglu.

Szczegółowy opis trasy oraz mapy znajdziesz na tym blogu.

Golden Bay – Għajn Tuffieħa – Gnejna Bay (- Mgarr)

A może by tak połączyć wylegiwanie się na najlepszych maltańskich piaszczystych plażach z aktywnym wypoczynkiem? Trasa z Golden Bay do Gnejna Bay to jeden z najpiękniejszych spacerów na Malcie, wśród prawdziwie kosmicznego krajobrazu gdzie złociste piaski i formacje skalne kontrastują z krystalicznym błękitem morza.

Miejscami ścieżka bywa stroma i śliska. Jeśli masz lęk wysokości, możesz pominąć pętlę wokół skałek Il-Qarraba.

Najlepiej zaplanować wędrówkę na wczesny wieczór. Dzięki temu załapiesz się na wspaniały zachód słońca.

Wied Babu

Najbardziej zielona i najdziksza dolina Malty, Wied Babu, to spot popularny wśród wspinaczy i jeden z najlepiej strzeżonych sekretów wyspy. Krótka wędrówka obfituje w niesamowite widoki. Teren jest dość wymagający, niekiedy trzeba sobie pomóc używając rąk. Niezbędne są tutaj stabilne buty górskie i pewny krok.

Przed wędrówką możesz odhaczyć z listy jeden z obowiązkowych punktów na Malcie - punkt widokowy na Blue Grotto.

Stamtąd kieruj się chodnikiem w stronę miejscowości Zurrieq. Po około 500 metrach za balustradą po prawej stronie chodnika znajdziesz małą drabinkę. To właśnie tam zaczyna się szlak. 

Szlak nie jest oznaczony. Trzymaj się wydeptanej ścieżki. Po początkowym stromym zejściu, ścieżka stopniowo opada w dół wąwozu. W miejscu gdzie dolina robi się szersza zobaczysz trasy wspinaczkowe oraz interesującą formację skalną - Okno.

Po przejściu przez okno ścieżka znów się zwęża. Momentami jest ona też dość zarośnięta. Warto mieć na sobie długie spodnie i długi rękaw by uniknąć zadrapań ciernistymi gałęziami.

Końcówka trasy jest naprawdę stroma. Najłatwiejszym sposobem na zejście po skałach jest podpieranie się rękami.

Golden Bay – Popeye – Czerwona Wieża – Ghadira Bay

Park Przyrody Majistral to jedno z najspokoniejszych miejsc na Malcie. Trasa z Golden Bay do wioski Popeye obfituje też w niesamowite widoki na majestatyczne klify. Trzymaj się żółtej trasy zaznaczonej na tej mapie , która doprowadzi się do punktu widokowego na plan nakręconego w 1980 roku filmu Popeyez Robinem Williamsem.

Kolorowe domki idealnie wpisują się w krajobraz azurowej zatoki Anchor Bay, przez co można mieć wrażenie, że filmowa osada jest autentyczna.

Z wioski Popeye możesz udać się prosto na piaszczystą plażę Ghadira. Jeśli masz jednak jeszcze trochę sił, skieruj się na ścieżkę prowadzącą do Wieży Świętej Agaty (Czerwonej Wieży). Po drodze czeka cię ostre podejście, ale fantastyczne widoki na wyspy Gozo i Comino zdecydowanie wynagradzają każdy wysiłek.

Szlak Dziedzictwa Xemxija

Na Malcie gdziekolwiek się udasz, wszędzie otacza cię historia. Szlak Dziedzictwa Xemxija idealnie nadaje się by zanurzyć się w starożytną historię wyspy. Podczas krótkiego spaceru zobaczysz neolityczne świątynie, rzymskie łaźnie, starożytne groty i grobowce oraz najstarsze drzewo na Malcie.

2000-letnia Droga Rzymska, znana także jako Droga Pielgrzyma zaczyna się w nadmorskim miasteczku Xemxija. Po krótkim podejściu znajdziesz się na kamienistej ścieżce, która wije się pomiędzy różnorakimi zabytkami, które świadczą o tym, jak ważne było to miejsce dla starożytnych cywilizacji.

Trasa jest oznaczona. Po drodze znajdziesz też tabliczki z informacją na temat zabytków oraz roślinności.

Najbardziej wyjątkowym pomnikiem przyrody w Xemxiji jest starożytne drzewo karobowe (drzewo chleba świętojańskiego), które według szacunków badaczy ma około tysiąc lat.

Nie jestem historycznym nerdem, ale muszę przyznać, że bardzo zaciekawiły mnie rzymskie pasieki wykute w skale.

W dalszej części szlaku znajdziesz pozostałości świątyni neolitycznej i kilka punickich grobowców. Po drodze do rzymskich łaźni miniesz z kolei współczesne osiedle, które wydaje się jakby nie na miejscu pośrodku tych wszystkich starożytnych zabytków.

W budynku łaźni rzymskich panuje przyjemny chłód, warto więc spędzić chwilę na odkrywaniu szczegółów architektonicznych tego miejsca a przy okazji odsapnąć od upału.

Możesz wrócić tą samą drogą do Xemxiji lub skrócić trasę i złapać autobus z przystanku Mistra.

Szlak wybrzeżem Gozo

Szlak nadmorski na Gozo to jedyny długodystansowy szlak pieszy na Malcie. 50-kilometrowa trasa okrąża całą wyspę Gozo zabierając piechurów w najpiękniejsze miejsca na wybrzeżu.

Szlak oznaczony jest czerwoną farbą na skałach, która miejscami jest dosyć wytarta.

W niektórych miejscach natknąć można się na znaki "Private property" (teren prywatny). Większość z nich została postawiona nielegalnie przez myśliwych, którzy budują swoje kryjówki na wybrzeżu. Wbrew protestom ekologów oraz zaleceniom unijnych urzędników, polowanie na ptaki wciąż cieszy się popularnością na Malcie. Podczas sezonu na polowania (od 1 września do 31 stycznia i od 10 do 30 kwietnia) licz się zatem z tym, że twoją spokojną wędrówkę będą zakłócać ciągłe odgłosy strzałów.

Nie musisz oczywiście przejść całego szlaku, by nacieszyć się najpiękniejszymi panoramami na Gozo. Nawet krótki spacer z portu w L-Imgarr w kilka minut przeniesie cię do prawdziwej idylli.

Warty uwagi jest także odcinek z Mgarr do Zatoki Ramla i jaskinii Tal-Mixta (około 13 km) lub przez klify Sannat do Xlendi (12 km). Jedną z moich ulubionych tras na Gozo jest także trasa z Xlendi do Dwejry.

W ostatnich latach na Malcie powstało coraz więcej nowych budynków i inwestycji, przez co niestety coraz mniej jest dziewiczej natury i nieskażonych krajobrazów. Mimo to miłośnicy przyrody i wędrówek znajdą na tej wyspie wyjątkowe trasy z niesamowitymi krajobrazami.

Byłeś już na Malcie? Jakie są twoje ulubione miejsca na piesze wędrówki?