W poszukiwaniu przygody i przyrody na Malcie, wybrałam się pod namiot na Comino. Najmniejsza z trzech głównych maltańskich wysp (zaledwie 3m2) jest pełna sprzeczności. Jest jednocześnie zacisznym sanktuarium przyrody i tłocznym ośrodkiem turystycznym. Te dwa światy dzieli od siebie zaledwie kilkaset metrów.
Większość ludzi przyjeżdża tu dla słynnej Błękitnej Laguny, i nawet nie wychyla nosa poza nią Ich wizyta na Comino ogranicza się do wypicia drinka w wydrążonym ananasie i zrobienia idealnego zdjęcia na Instagramie na tle lazurowego morza. Często nie wiedzą nawet, jak wiele ta maleńka wyspa ma do zaoferowania.
Jest to zarówno błogosławieństwo, jak i przekleństwo. Latem każdy metr kwadratowy Błękitnej Laguny jest wypełniony ludźmi, co kompletnie rujnuje to niesamowite miejsce. Z drugiej strony, wystarczy przejść kilkaset metrów dalej, by poczuć się jak jedyna osoba na wyspie.
Dlaczego Comino jest wyjątkowe?
Comino ma tylko dwóch mieszkańców – Salvu Vella, nazywaego czasem kustoszem wyspy, i jego kuzyna. Co tydzień ksiądz z sąsiedniej wyspy Gozo przyjeżdża, aby odprawić nabożeństwo dla rodziny Vella i przywieźć im lekarstwa i zaopatrzenie.
Salvu mieszka na wyspie od prawie 70 lat. Życie w miejscu, w którym nie ma sklepów i praktycznie żadnej infrastruktury, uczyniło go innowatorem: przekształcił swój samochód w elektryczny i zbudował staw z w pompą wodną, aby zapewnić ptakom na wyspie i swojej rodzinie wodę.
Comino jest rezerwatem przyrody o spektakularnym krajobrazie, stromych klifach, czystej wodzie i wspaniałych widokach na sąsiednie wyspy Gozo i Maltę.
Jak nacieszyć się pięknem Comino i Błękitnej Laguny bez tłumów?
Cały ten urok, który opisałam powyżej poniekąd ulatuje, ponieważ ponad 4000 turystów odwiedzaj Błękitną Lagunę każdego dnia. Na szczęście prawie wszyscy opuszczają wyspę ostatnią łodzią o 18:00. Po tym czasie będziesz mieć wyspę niemalże tylko dla siebie (latem będziesz ją dzielić może z kilkonastoma osobami, które także zdecydują się na biwak na Comino).
Na Comino wybrałam się w pierwszy weekend maja. Popłynęliśmy ostatnim promem z Cirkewwa, na pokładzie którego oprócz nas były tylko dwie osoby. Dotarliśmy na miejsce około 18. Wieczorem Błękitna Laguna wydawała się spokojna. W porównaniu z ruchliwą Maltą było niezwykle cicho.
Na Comino nie ma utwardzonych dróg a ilość samochodów na wyspie można policzyć na palcach jednej ręki. Gdy tylko motorówki opuściły brzegi zatoki, zapanował niezmącony niczym spokój.
Wybraliśmy się na jedyny kemping na Comino – Tal Ful. Choć był to dopiero pierwszy weekend maja, wielkie rodzinne namioty zajmowały prawie cały teren. Czytałam wcześniej, że niektórzy rozbijają się tam już wiosną i zostawiają swoje obozowiska aż do października. Nie byłam więc zaskoczona.
Po leniwym poranku i powolnym śniadaniu poszliśmy w okolice Błękitnej Laguny, gdzie zastaliśmy kompletnie inny klimat niż minionego wieczoru. Z każdej budki z jedzeniem i napojami dobiegał głośny pop, po zatoce pływało mnóstwo motorówek, a na małej plaży już robiło się tłoczno.
Magia poprzedniego wieczoru uleciała. Na szczęście inne zakątki wyspy nadal wydawały się nietknięte i puste. To dziwne, że większość ludzi nie zadaje sobie nawet trudu, aby przejść się kilkaset metrów poza Błękitną Lagunę i zobaczyć co poza nią Comino ma do zaoferowania.
Jeśli nie chcesz być taki jak oni i zależy ci na doświadczeniu Comino, a nie tylko zrobieniu selfie z Błękitną Laguną, poniżej znajdziesz kilka wskazówek.
Piesze wędrówki po Comino
Nadmorska trasa wokół całej wyspy Comino ma około 8 kilometrów długości. Jej przejście zajmie ci nie więcej niż 3 godziny. Niektóre odcinki ścieżki wzdłuż klifów są nierówne i kamieniste, dlatego lepiej zabrać dobre buty.
Większą część wyspy porasta garig – małe krzewy, kwiaty i zioła, takie jak tymianek śródziemnomorski i ostrokrzew maltański, rosnące między skałami. Niewiele jest tu cienia, dlatego lepiej zabierz sporo wody i nakrycie głowy.
Jeśli bardziej od pływania czy nurkowania lubisz spacery i obserwowanie przyrody, odwiedź Comino zimą lub wiosną. Wyspa będzie o wiele bardziej zielona. Pamiętaj, że garig jest pod ochroną – nie chodź po nim!
Niestety, część wybrzeża w pobliżu zamkniętego hotelu Comino jest niedostępna. Z Błękitnej Laguny można przejść do zatoki Santa Maria, gdzie sosny Aleppo rzucają przyjemny cień.
Niewielka kaplica w Santa Maria Bay ma bogatą historię. Pierwszy kościół na Comino, zbudowany w XIII wieku, był wielokrątnie plądrowany przez piratów i korsarzy, w czasach gdy wyspa była bezbronna. Ich ataki spowodowały również, że mieszkający tam ludzie przenieśli się na pobliską wyspę Gozo. Nowy kościół został zbudowany w XVII wieku, po tym jak Kawalerowie Maltańscy wybudowali na Comino wieżę obronną.
Wieża Świętej Marii jest najbardziej rozpoznawalną budowlą na wyspie, a Maltańskie Siły Zbrojne używały jej aż do 2002 roku. W XVII wieku miała ona powstrzymać korsarzy, którzy ukrywali się na klifach Comino i atakowali statki kursujące między Maltą a Gozo.
W pobliżu znajduje się inny godny uwagi budynek: opuszczony szpital izolacyjny zbudowany przez wojska brytyjskie. Służył on jako stacja kwarantanny dla żołnierzy powracających z dotkniętego dżumą wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego. W 1922 r. na całej wyspie znajdował się oddział izolacyjny dla chorych na cholerę.
W 1948 r. pomieszczenia szpitalne przekształcono w szkołę. Jednak13 lat wyspę opuściły ostatnie dzieci w wieku szkolnym i od tego czasu budynek stoi opuszczony.
Obserwacja ptaków
Comino jest rezerwatem przyrody i rezerwatem ptaków. Wiele ptaków zatrzymujących się podczas corocznej wędrówki na innych wyspach maltańskich jest zabijanych przez myśliwych w sezonie polowań w kwietniu. Na Comino mogą one znaleźć bezpieczne schronienie, gdyż polowania są tam surowo zabronione.
Na tej maleńkiej wyspie można spotkać dudki z pasiastymi skrzydłami w stylu zebry i z unikalną “koroną”, sowy płomykówki i rzadką turkawkę zwyczajną.
Obserwacja gwiazd
Dzięki niewielkiemu zanieczyszczeniu światłem, Comino jest doskonałym miejscem do obserwowania gwiazd. Pogoda jest przeważnie bezchmurna, a noce ciepłe, więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby podziwiać nocne niebo, najlepiej z lampką wina w ręku.
Nurkowanie
Comino jest popularnym miejscem do nurkowania. Liczne jaskinie oraz wrak P31 to doskonałe miejsca dla początkujących nurków. Mapę z najlepszymi miejscami do nurkowania na Comino znajdziesz tutaj, a informacje kontaktowe do centr nurkowych znajdziesz na tej stronie.
Spanie pod namiotem na Comino – informacje praktyczne
- Biwakowanie na dziko na Comino nie jest dozwolone. Comino jest chronionym obszarem przyrody, a biwakowanie jest dozwolone tylko na polu namiotowymTal Ful. Jest ono bezpłatne, rezerwacja nie jest konieczna.
- Zabierz ze sobą wystarczającą ilość jedzenia i wody – food trucki i kioski w Golden Bay są strasznie drogie.
- Jedzenie przechowuj w zamkniętych pojemnikach. Jedzenie przyciąga szczury, których na pewno nie chcesz w swoim namiocie!
- Jeśli przyjeżdżasz na weekend, postaraj się przyjechać jak najwcześniej w piątek po południu – później znalezienie miejsca może być wyzwaniem.
- Jeśli jesteś wrażliwy na hałas i nie zaśniesz, gdy w tle gra muzyka, weź zatyczki do uszu! Większość biwakujących na Comino lubi wieczorem zabawić się przy muzyce.
- W pobliżu Blue Lagoon, około 400 metrów od kempingu, znajduje się publiczna toaleta. Weź ze sobą papier toaletowy!
- Jeśli nie masz własnego sprzętu kempingowego, możesz wypożyczyć namiot, śpiwór, kuchenkę i inne rzeczy za pośrednictwem tej strony internetowej.
- Pole namiotowe to obecnie jedyna możliwość przenocowania na Comino. Jedyny hotel na wyspie jest zamknięty z powodu remontu.
Najlepsze plaże na Comino
- Marzy ci się kąpiel w przejrzystych wodach Błękitnej Laguny? W ciągu dnia tłumy i hałas na pewno zrujnują ci całą przyjemność (o ile nie szukasz imprezowych klimatów jak z Ibizy). Wystarczy jednak przyjść wcześnie rano lub na kąpiel o zachodzie słońca, by mieć to miejsce tylko dla siebie.
- Santa Maria Bay to najlepsza plaża na Comino. Jest tam dużo więcej miejsca do leżenia niż na plaży Niebieskiej Laguny. W maju było tam zaskakująco spokojnie.
- Błękitna Laguna 2. Blisko Błękitnej Laguny, ale znacznie mniej zatłoczona i nie mniej piękna.
Meduzy mogą popsuć ci zabawę na maltańskich plażach. W Kryształowej Lagunie pływało ich całe stado. Jak ustrzec się przed poparzeniem meduzy podczas pływania na Comino? Wybierz plażę przeciwną do kierunku wiatru. Meduzy zazwyczaj płyną z prądem, więc jeśli wiatr wieje od morza w kierunku plaży, najprawdopodobniej spotkasz ich całe mnóstwo.
TAby sprawdzić kierunek wiatru i aktualne warunki na maltańskich plażach, wejdź na stronę whichbeach.com.mt.
Więcej informacji o Comino można znaleźć na stronie cometocomino.com
Polski 
English