Śnieg, spokój, zorza i renifery – cuda norweskiej zimy najlepiej odkrywać na nartach. Jako kolebka narciarstwa klasycznego, Norwegia oferuje najlepsze warunki tym, którzy szukają ucieczki od hałaśliwych kurortów, samotności i bliskości z naturą. Co musisz wiedzieć, zanim pojedziesz na biegówki do Norwegii? Poniżej wyczerpujący przewodnik narciarstwa biegowego w kraju wikingów.
Czym jest narciarstwo biegowe?
Najlepsze trasy na kilkudniowe wypady
Czym jest narciarstwo biegowe?
Biegowe, backcountry, alpejskie, freestyle – ilość odmian narciarskich może przyprawić nowicjusza o ból głowy. Większość ludzi, mówiąc o jeździe na nartach myśli o narciarstwie alpejskim – tym, gdzie wyciągiem wjeżdżasz na szczyt, a potem beztrosko cieszysz się jazdą w dół stoku.
Narciarstwo biegowe jest raczej jak wędrówka, tylko że z nartami na nogach. Narty są dużo dłuższe i cieńsze niż narty zjazdowe. Po za tym wiązanie mocuje tylko przód stopy a nie piętę, co umożliwia też podchodzenie pod wzniesienia, a nie tylko zjazdy.
Narciarstwo biegowe jest tańsze (możesz odliczyć koszt ski-passów, bo całą trasę pokonujesz wykorzystując siłę swoich nóg) i mniej kontuzjogenne niż obciążające kolana narciarstwo alpejskie. Ruch jest bardziej naturalny, co dla większości czyni początki na biegówkach dużo mniej onieśmielające, niż na zjazdówkach.
Norwegowie nazywają narciarstwo alpejskie stå på ski, co oznacza stać na nartach, a biegowe gå på ski czyli chodzić na nartach.
Oprócz wyżej wymienionych, mamy też narciarstwo przełajowe, czy też backcountry, które bardzo przypomina narciarstwo biegowe. Różnica polega na tym, że opuszcza się wytyczone, ratrakowane trasy i po prostu jedzie się na przełaj, gdzie dusza zapragnie.
Dlaczego w Norwegii?
Mówi się, że Norwegowie rodzą się z nartami na nogach. Norwegia oferuje prawdopodobnie najlepsze na świecie warunki do jazdy na biegówkach. W samych lasach dookoła stolicy kraju można znaleźć ponad 2600 kilometrów przygotowanych tras. A Oslo nie jest przecież nawet centrum norweskiego narciarstwa!
Gdzie?
Najlepsze miejsca na biegówki w Norwegii to między innymi:
- Sjusjøen
- Gålå
- Beitostølen
- Hovden
- Hallingdal (Geilo i Hemsedal to popularne kurorty, jeśli szukasz spokoju, odwiedź Nesbyen – mało znane miasteczko praktycznie nieodwiedzane przez obcokrajowców)
- Norefjell
Kursy
Pierwszy raz na biegówkach? Skorzystaj z pomocy ekspertów! Norweska federacja narciarska (Skiforeningen) oferuje regularne kursy po angielsku (więcej informacji znajdziesz na ich stronie). Możesz skorzystać też z kursów learn2ski lub Telemark ski company.
Kilka bardzo przydatnych ćwiczeń na pierwsze kroki z biegówkami znajdziesz w tym video:
Najlepsze trasy na kilkudniowe wypady
Biegówki nie są ci obce i jesteś gotowy na wielką przygodę? Zaplanuj kilkudniową wyprawę przez norweskie góry. Przy wielu szlakach znajdują się schroniska i chatki, w których można przenocować. Do najciekawszych tras należą:
Eventyrløypa
Eventyrløypa, czyli w tłumaczeniu szlak przygody. 115-kilometrowa trasa przebiega przez popularne ośrodki takie jak Hemsedal, Golsfjellet i Flå. Pokonanie jej zajmie ci około czterech dni, noclegi znajdziesz w samoobsługowych chatkach DNT (więcej informacji o chatkach znajdziesz tutaj). Cała trasa jest regularnie ratrakowana (ale w wyższych partiach tory mogą być zawiane), a najwyższy punkt znajduje się na 1298 m n.p.m.
Więcej informacji na temat szlaku przygody znajdziesz na tej stronie (po norwesku, ale dzięki Bogu istnieje Google Translate i DeepL).
Wzdłuż Hardangervidda
Hardangervidda to największy europejski płaskowyż górski. Ze względu na jego surowy klimat, często odwiedzają go polarnicy, by przygotować się do swoich ekspedycji. Dlatego tylko osoby z doświadczeniem w górach zimą powinny wybrać ten szlak. Najlepiej zrobić to wczesną wiosną. Pokonanie 120 km zajmuje około tygodnia. Jeśli podejmiesz to wyzwanie, możesz być pewien/pewna, że czeka cię niezapomniana przygoda.
Więcej informacji oraz mapę szlaku znajdziesz tutaj.
Pamiętaj, by przed wyjściem sprawdzić prognozę pogody. Zabierz kompas i mapę oraz zadzwoń wcześniej do schronisk, w których planujesz przenocować, żeby upewnić się, że są otwarte.
Kiedy?
Sezon na biegówki w Norwegii jest długi – zaczyna się pod koniec listopada, kończy w maju.
Kiedy najlepiej przyjechać? W grudniu ciągle jest ciemno – za kołem podbiegunowym panuje noc polarna, a na południu kraju dzień ma zaledwie 6 godzin. Dlatego, moim zdaniem, lepiej wybrać się do Norwegii po Nowym Roku.
W styczniu i lutym jest największe prawdopodobieństwo, że śnieg będzie gładki, miękki i puszysty. Jeśli ci się poszczęści, może zobaczysz zorzę polarną, więc lepiej na bieżąco sprawdzaj prognozy (np. na tej stronie). Im dalej na północ, tym większe szanse na ten magiczny spektakl.
Wiosną warunki robią się nieco bardziej wymagające. W ciągu dnia śnieg topnieje, a zimą zamarza, więc tory mogą się zrobić nieco oblodzone, co dla początkujących bywa wyzwaniem. Z drugiej strony, dni robią się coraz dłużej, więc można jeździć na nartach nawet do dziesiątej wieczorem. Zazwyczaj jest też cieplej i słoneczniej, więc przerwy są dużo przyjemniejsze, niż gdy temperatury spadają poniżej -10 stopni.
W okresie Wielkanocnym w górach robi się tłoczno, bo Norwegowie tłumnie przyjeżdżają na swoje wielkie wakacje. Typowo norweskie są także wycieczki na narty 17. maja, w święto narodowe Norwegii, by korzystać z ostatków śniegu w górach.
Nie zapomnij o kremie z filtrem! Śnieg odbija promienie słoneczne i łatwo o poparzenia.
Przydatne strony
Poniższe strony przydadzą ci się, gdy będziesz planować wyjazd na biegówki do Norwegii.
Niestety strona dostępna jest tylko po norwesku, jednak nie trzeba być geniuszem, by odszyfrować użyte na niej kolory, nawet jeśli jedynym słowem, które znasz po norwesku jest “hei”.
Na Skisporet znajdują się na bieżąco aktualizowane informacje na temat warunków na trasach biegowych w całym kraju. Jeśli dana trasa oznaczona jest kolorem zielonym, ratrak dopiero co po niej przejachał, więc możesz szykować się na gładziutkie tory.
Możesz też sprawdzić długość trasy, profil wysokościowy i to, czy trasa nadaje się do jazdy stylem klasycznym (nor. klassisk) i stylem łyżwowym (nor. skøyting) oraz czy jest oświetlona (nor. lysløype). Kllknij na “smøretips”, by zobaczyć, którego wosku powinieneś/powinnać użyć przy aktualnym rodzaju śniegu.
Skoro mowa o wosku, “Czym dziś smarowałeś?” jest sprawdzonym sposobem na rozpoczęcie konwersacji w Norwegii. Zazwyczaj unikający small-talku Norwegowie z zapałem wdają się w dyskusję na temat przyczepności i poślizgu i chętnie udzielą ci rady. W ich mniemaniu, jako cudzoziemiec na pewno gubisz się próbując znaleźć różnice między woskiem niebieskim, czerwonym i tajemniczym klistrem
2. Najdokładniejszą i najpewniejszą prognozę pogody znajdziesz na stronie yr.no (dostępna także w języku angielskim).
3. Na ut.no znajdziesz propozycje tras oraz lokalizacje domków i schronów, w których możesz zaplanować przerwy. Niestety strona jest dostępna jedynie po norwesku.
Transport
Odległości pomiędzy miejscowościami w Norwegii są duże i transport publiczny w wielu miejscach jest dość ograniczony, jednak niektóre z narciarskich ośrodków są dostępne autobusem, pociągiem czy nawet metrem.
Metro: jeśli jesteś w Oslo, po prostu wsiądź w metro numer 1. W Holmenkollen znajdziesz jedne z najlepszych tras w stolicy.
Z Lillehammer regularnie jeździ autobus do Sjusjøen, słynącego ze znakomitych tras, na których poczujesz się jak na końcu świata.
Do niekótrych popularnych ośrodków narciarskich, takich jak Geilo, Finse czy Flå można dojechać pociągiem. Trasa Bergensbanen, czyli linii kolejowej między Oslo i Bergen oferuje wspaniałe widoki.
Jeśli zależy ci na elastyczności, rozważ wynajem samochodu. Pamiętaj tylko, że zimowa jazda po górach może być dla ciebie nie lada wyzwaniem, jeśli nie masz doświadczenia.
Co spakować (oprócz nart)
- Stuptuty
- Bieliznę termiczną, najlepiej z wełny merynosów
- Kurtkę – nie za grubą, na biegówkach sporo się napocisz
- Krem z filtrem
- Termos
- Coś na czym można usiąść (twoje cztery litery podczas przerw będą ci wdzięczne, jeśli weźmiesz dobrze izolującą matę).
Garść porad
- Zacznij wcześnie rano, ale nie za wcześnie. Choć pracownicy ratrakujący trasy to ranne ptaszki, potrzebują oni czasu by przygotować wszystkie trasy.Sprawdź na skisporet.no, które trasy w okolicy są już przygotowane.
- Jeśli jest wietrznie – nie wybieraj się w wyższe partie gór, lepiej zostań poniżej granicy lasu. Wysoko w górach tory będą zawiane, poza tym walka z zimnym wiatrem jest wyczerpująca i nużąca.
- Weź ze sobą mapę i kompas. W przypadku zamieci czy white-outu tyczki znakujące trasę mogą być trudne do dostrzeżenia i nawigacja będzie wymagała sporego wysiłku.
Przewóz nart samolotem
Jeśli masz własne narty, pewnie najłatwiej będzie ci przywieźć je ze sobą. Jeśli zostajesz na dłużej, będzie to też najtańsza opcja. W większości linii lotniczych będziesz musiał/a nadać je jako sprzęt sportowy.
Opłaty za przewóz zależą od przewoźnika. Pamiętaj, by dodać sprzęt sportowy podczas rezerwacji online, bo opłaty na lotnisku są znacznie wyższe. (Ceny na dzień 04.12.2021).
| Norwegian | 35 euro | Tylko sprzęt narciarski (bez ubrań), max dwie torby o wadze do 23 kg. Muszą być zapakowane w sztywną lub wyściełaną torbę. |
| Wizzair | 42 euro | Zapakowane do torby (chociaż mi zdarzyło się bez problemu przewieźć parę nart zawiniętych jedynie w folię bąbelkową i taśmę). |
| KLM | Darmowe (jeżeli nadasz je w ramach limitu przysługującego ci bagażu) | Do 300 cm (długość + szerokość + wysokość), do 23 kg. Wylącznie narty, buty i kilki. Rezerwacja nie jest konieczna. |
| Lufthansa | Darmowe | 1 para nart, butów i kijków+ kask. Max. 2 sztuki bagażu, do 23 kg 200 cm długości (więc osoby o wysokim wzroście będą musiały prawdopodobnie dopłacić). |
| SAS | Darmowe jako bagaż nadawany (z wyjątkiem SAS Go Light) | Do 23 kg, podczas rezerwacji musisz wybrać sprzęt sportowy. |
Wypożyczalnie biegówek
Poniżej przykładowe ceny za wypożyczenie biegówek w różnych ośrodkach narciarskichw Norwegii. By znaleźć informacje o wypożyczalniach w innych miejscach, wpisz w Google “langrenn skiutleie”.
Cena za zestaw = narty, buty, kiljki (100 NOK = 45 zł)
Holmenkollen 400 NOK / pierwszy dzień + 200 NOK za każdy kolejny
Sjusjøen 425 NOK/dzień, 1070 NOK /tydzień + obowiązkowe ubezpieczenie 100 NOK/dzień
Hafjell 325 NOK/dzień, 895 NOK/tydzień
Hovden 230 NOK/dzień, 700 NOK/tydzień
Noclegi
Jeśli zależy ci na autentycznym norweskim klimacie, wynajmij hytte, czyli drewniany domek w górach, zazwyczaj z kominkiem i oldskulowymi nartami na ścianach. Jeśli przyjedziesz z grupą przyjaciół, bez problemu znajdziesz skromny, przytulny domek w przystępnej (jak na norweskie standardy) cenie. Szukaj na booking.com i airbnb.com.
Restrykcje Covidowe
Aktualne restrykcje związane z Covid-19 znajdziesz na tej stronie.
Polski 
English